သူငယ်ချင်းတွေရဲ့ ကြောင်တွေ ခွေးတွေက ငယ်ငယ်ကတည်းက ကြီးပြင်းလာတာ မဟုတ်တော့ သူတို့ အသက်ဘယ်လောက်ရှိပြီလဲ သိချင်ကြလား။ ကြောင်များနှင့် ခွေးပေါက်ကလေးများအတွက် အစာစားနေပါသလား။ ဒါမှမဟုတ် အရွယ်ရောက်ပြီးတဲ့ ခွေးနဲ့ ကြောင်အစားအစာကို စားပါသလား။ ငယ်ငယ်ကတည်းက အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန်ဝယ်ရင်တောင်မှ အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန်အသက်ဘယ်လောက်ရှိပြီလဲ ၊ ၂လလား ၃လလား ? ဆေးရုံများတွင် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များ၏ အသက်ကို ကြိုတင်ဆုံးဖြတ်ရန် သွားများကို အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။

သွားများသည် သူတို့စားသော အစားအစာနှင့် ၎င်းတို့၏ အစာကျွေးသည့် အလေ့အထများအပြင် သွားကြိတ်သည့် ကစားစရာများနှင့် အဆာပြေအသုံးပြုသည့် ပမာဏပေါ်မူတည်၍ သိသိသာသာ ကွာခြားမှုများရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ယေဘူယျအားဖြင့် ပြောရလျှင် ၎င်းတို့သည် ခွေးပေါက်များနှင့် ကြောင်များအတွက် အတော်လေး တိကျပြီး အရွယ်ရောက်ပြီးသော ခွေးများအတွက်မူ သွေဖည်မှုမှာ သိသာထင်ရှားပါသည်။ သွေဖည်ခြင်းဟုခေါ်သည်မှာလည်း အလယ်အလတ်ဖြစ်သည်။ အသက် 5 နှစ်အရွယ် ခွေးတစ်ကောင်ဟာ အရိုးတွေကို စားပြီး 10 နှစ်အရွယ် ခွေးတစ်ကောင်လို သွားတွေ စုတ်ပြဲသွားလေ့ရှိပေမယ့် 10 နှစ်အရွယ် ခွေးလေးမှာ သွားနဲ့တူတဲ့ သွားတွေနဲ့ မတွေ့နိုင်ပါဘူး။ 5 နှစ်အရွယ်ခွေး။ တစ်ခါက အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ပိုင်ရှင်က အသက် 17 နှစ်လို့ ပြောထားတဲ့ ရွှေရောင်ဆံပင်မွေးတိရစ္ဆာန်ကို ယူဆောင်လာတဲ့ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ပိုင်ရှင်တစ်ယောက်နဲ့ ကြုံဖူးတယ်။ ဒါဟာ ကောင်းမွန်တဲ့ အရာဖြစ်ပြီး ကုသမှုအတွက် သူ့ရဲ့ အသက်အရွယ်နဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေတွေကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ပါးစပ်ကိုဖွင့်ကြည့်လိုက်တော့ သွားတွေမြင်ရတာ ၇ နှစ်ပဲရှိသေးတယ်။ အဘိုးအဘွားတွေရဲ့ သက်တမ်းကို လွဲမှားစွာ မှတ်မိနေသလား။

ကလေးဘဝတုန်းက သွားတွေကို လေ့လာတာက ကယ်လ်စီယမ်ချို့တဲ့တာနဲ့ နှစ်တန်းသွားတွေလိုမျိုး အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်တွေရဲ့ ရောဂါတော်တော်များများကို ဖော်ပြနိုင်ပါတယ်။ ထို့ကြောင့် သွားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို မည်ကဲ့သို့ စောင့်ကြည့်ရမည်၊ ၎င်းတို့၏ အသက်နှင့် ကျန်းမာရေးကို ဆုံးဖြတ်ရန် အရေးကြီးသည်။

ခွေးများသည် မွေးပြီး 19 ရက်မှ 20 ရက်အတွင်း ရွက်ကြွေသွားများ စတင်ဖွံ့ဖြိုးလာပါသည်။ အသက် 4-5 ပတ်တွင်၊ ပထမနှင့် ဒုတိယ ရင်သားအမြှေးများသည် တူညီသော အရှည် (incisors)၊ အသက် 5-6 ပတ်တွင်၊ တတိယမြောက်သွားသည် တူညီသောအရှည်ရှိသည်။ 8 ပတ်အရွယ် ခွေးပေါက်လေးများအတွက် ရင်သားအကြိတ်များအားလုံး အပြည့်အဝကြီးထွားလာပြီး ရင်သားသွားများသည် ဖြူပြီး ပါးလွှာကာ ထက်ထက်၊

မွေးပြီး 2-4 လအတွင်း ခွေးများသည် ၎င်းတို့၏ ရွက်ကြွေသွားများကို အစားထိုးကာ ပထမ incisor မှ အမွေးအသစ်များ သွန်းကာ ကြီးထွားလာခြင်း၊ အသက် 5-6 လမှစတင်၍ ဒုတိယနှင့် တတိယမြောက် incisors နှင့် canines များကို အစားထိုးပါ။ အသက် 8-12 လတွင် အံသွားများအားလုံးကို အမြဲတမ်းသွားများ (permanent teeth) ဖြင့် အစားထိုးသည်။ အမြဲတမ်းသွားများသည် ဖြူဖွေးတောက်ပြောင်ပြီး အချွန်များတွင် အချွန်အတက်များရှိသည်။ အဝါရောင်ပေါ်လာပါက tartar ကိုဖော်ပြသည်။

ခွေးတစ်ကောင်သည် အသက် 1.5 မှ 2 နှစ်ထိ အရွယ်ရောက်သောအခါ၊ ပထမ mandibular incisor (ရှေ့သွားများ) ၏ အထွတ်အထိပ်ကြီးသည် ဟောင်းနွမ်းသွားပြီး peak wear out ဟုခေါ်သော အထွတ်အထိပ်ငယ်ဖြင့် နီမြန်းလာသည်။ အသက် 2.5 နှစ်တွင်၊ ဒုတိယ mandibular incisor (အလယ်-သွားတစ်ချောင်း) ၏အထွတ်အထိပ်မှာ ဟောင်းနွမ်းသွားပြီ။ အသက် 3.5 နှစ်တွင်၊ maxillary incisors ၏အထွတ်အထိပ်သည် ဟောင်းနွမ်းသွားပြီ။ အသက် 4.5 နှစ်တွင်၊ အလယ် maxillary သွား၏အထွတ်အထိပ်သည် ဟောင်းနွမ်းသွားပြီ။ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် ခွေးများ၏ သက်တမ်းသည် ကုန်ဆုံးသွားကာ ဤကာလအတွင်း သွားများ ပြောင်းလဲမှုသည် ၎င်းတို့စားသည့် အစားအစာများကဲ့သို့ အသက်အရွယ်အလိုက် သွားများပေါ်တွင် သက်ရောက်မှု မရှိသောကြောင့် ၎င်းတို့သည် တဖြည်းဖြည်း မှားယွင်းလာသည်။

အသက် 5 နှစ်မှ စတင်၍ အောက်နဖူးပေါ်ရှိ တတိယအမြှေးပါးနှင့် ခွေးအစွန်အဖျားသည် အနည်းငယ်ပွန်းနေပြီး (ပြားချပ်ချပ်မဟုတ်ပါ)၊ ပထမနှင့် ဒုတိယအမြှေးပါးများသည် စတုဂံပုံသဏ္ဍာန်ရှိသည်။ အသက် 6 နှစ်တွင်၊ တတိယ maxillary incisor ၏အထွတ်အထိပ်မှာ အနည်းငယ်နွမ်းသွားပြီး ခွေးသွားများသည် တုံးပြီး ဝိုင်းနေပါသည်။ အသက် 7 နှစ်တွင်၊ ခွေးကြီးများ၏ mandibular incisors များကို အရှည်လိုက် elliptical မျက်နှာပြင်ဖြင့် အမြစ်အထိ ဝတ်ဆင်ထားသည်။ အသက် 8 နှစ်တွင်၊ ခွေးကြီး၏ mandibular incisors သည် ပွန်းနေပြီး ရှေ့သို့ စောင်းနေပါသည်။ အသက် 10 နှစ်အရွယ်တွင်၊ mandibular second incisor နှင့် maxillary incisor ၏ ဝတ်ဆင်မျက်နှာပြင်သည် အရှည်လိုက် elliptical ဖြစ်သည်။ ခွေးကြီးများသည် ယေဘူယျအားဖြင့် 10-12 နှစ်အထိ သက်တမ်းရှိပြီး များသောအားဖြင့် ပြင်းထန်စွာ စုတ်ပြဲခြင်းကြောင့် သွားများ ဆုံးရှုံးခဲပါသည်။

အသက် 16 နှစ်တွင်၊ ခွေးငယ်လေးသည် သက်တမ်းရှည်သည်၊ သို့မဟုတ် လွဲမှားနေသော incisors၊ မပြည့်စုံသော ခွေးသွားများနှင့် အဖြစ်များဆုံး မညီညာသော အဝါရောင်သွားများရှိသော စံသက်ကြီးခွေး၊ အသက် 20 နှစ်တွင် ခွေးသွားများ ပြုတ်ကျပြီး ခံတွင်းအတွင်း သွားများ မရှိသလောက်ပင် ဖြစ်သည်။ အဓိကအားဖြင့် အရည်အစားအစာကို စားသုံးခဲ့သည်။

ခွေးများသည် သွားများပေါက်လာသောကြောင့် သွားများပေါက်လာသောကြောင့် အသက်အရွယ်ကို ဆုံးဖြတ်ရခက်စေသည့် မာကျောသော အရာများပေါ်တွင် သွားကြိတ်လေ့ရှိသည်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ကြောင်များ၏ သွားများသည် ပုံမှန်ကြီးထွားလာပြီး အသက်ကို အဆုံးအဖြတ်ပေးသည့် အကောင်းဆုံးစံနှုန်းအဖြစ် နီးပါးအသုံးပြုနိုင်ပါသည်။

ကြောင်များ၏ စွယ်သွားများသည် အတော်လေးရှည်လျားပြီး သန်မာပြီး ထက်ထက်၊ အမြစ်နှင့် အဖျားများရှိသည်။ ခံတွင်းအပေါက်ကိုပိတ်သောအခါ၊ အထက်စွယ်သွားများသည် အောက်ခွေးသွား၏အနောက်ဘက်အပြင်ဘက်တွင် တည်ရှိသည်။ ရှေ့အံသွားများဖြစ်သည့် ခွေးသွားများနောက်တွင် ကွာဟချက်တစ်ခုရှိသည်။ ပထမ premolar သည် အတော်လေးသေးငယ်သည်၊ ဒုတိယ premolar သည် ပိုကြီးသည်၊ တတိယ premolar သည် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ အပေါ်နှင့်အောက် နှစ်ဖက်စလုံးတွင် သွားထိပ်ဖျားလေးခုပါရှိပြီး အလယ်သွားထိပ်ဖျားမှာ ပိုကြီးပြီး ချွန်ထက်ကာ အသားကို ကိုက်ဖြတ်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် သွားကွဲခြင်းဟုလည်း ခေါ်သည်။