သူငယ်ချင်း ခွေးတွေ ကြောင်တွေ ငယ်ငယ်ကတည်း က ကြီးပြင်းလာတာ မဟုတ်ဘူး ဆိုတော့ အသက် ဘယ်လောက်ရှိပြီလဲ သိချင်ပါတယ်။ ကြောင်များနှင့် ခွေးပေါက်ကလေးများအတွက် အစာစားနေပါသလား။ ဒါမှမဟုတ် အရွယ်ရောက်ပြီးတဲ့ ခွေးနဲ့ ကြောင်အစားအစာကို စားပါသလား။ ငယ်စဉ်ကတည်းက အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန်ဝယ်ရင်တောင် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ရဲ့အသက်ဘယ်လောက်ရှိလဲဆိုတာ သိချင်ပါတယ်။ ၂လ ၃လလား? ဆေးရုံများတွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် များသောအားဖြင့် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များ၏ သွားများမှတစ်ဆင့် အသက်ကို ဆုံးဖြတ်လေ့ရှိသည်။
ကွဲပြားခြားနားသောအစားအစာနှင့် အစာကျွေးသည့်အလေ့အထကြောင့် သွားကြားတွင် သိသိသာသာကွာခြားချက်၊ သွားကြိတ်သည့်အရုပ်များနှင့် အဆာပြေအသုံးပြုမှုကွဲပြားသောကြောင့် ယေဘူယျအားဖြင့်ပြောရလျှင် ခွေးပေါက်လေးများနှင့် ကြောင်များအတွက် သွားများသည် အရွယ်ရောက်ပြီးသူအတွက် အတော်လေးကြီးနိုင်သော်လည်း သွေဖည်မှုမှာ အရွယ်ရောက်ပြီးသူအတွက် အတော်လေးကို တိကျမည်ဖြစ်ပါသည်။ ခွေးများ သွေဖည်ခြင်းဟုခေါ်သည်မှာလည်း အလယ်အလတ်ဖြစ်သည်။ အသက် 5 နှစ်အရွယ် ခွေးတစ်ကောင်သည် အရိုးများကို အမြဲစားလေ့ရှိပြီး သွားများသည် 10 နှစ်အရွယ် ခွေးတစ်ကောင်နှင့် တူညီသည်။ ဒါပေမယ့် 5 နှစ်အရွယ် ခွေးနဲ့တူတဲ့ သွားရှိတဲ့ 10 နှစ်အရွယ် ခွေးကို သင်မတွေ့နိုင်ပါဘူး။ အရင်ကတော့ အသက် 17 နှစ်လို့ခေါ်တဲ့ ရွှေဆံပင်ကို ယူဆောင်လာတဲ့ အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန် ပိုင်ရှင်နဲ့ ဆုံဖူးပါတယ်။ ဒါကြီးပဲ။ မကုသမီ အသက်အရွယ်နှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေကို ဆုံးဖြတ်ရန် လိုအပ်သည်။ သွားများကိုကြည့်ရန် ပါးစပ်ဖွင့်လိုက်လျှင် အသက် ၇ နှစ်ခန့်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။ အဘိုးအဘွားတွေရဲ့ အသက်ကို မှတ်မိတာ မှားသလား။
သေချာပါတယ်၊ မင်းငယ်ငယ်က အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန်တွေရဲ့ သွားတွေဟာ ကယ်လ်စီယမ်ချို့တဲ့ပြီး သွားနှစ်ထပ်ရှိမရှိကို စောင့်ကြည့်ခြင်းဖြင့်လည်း ရောဂါများစွာကို သိနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သွားတွေရဲ့ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုကို လေ့လာပြီး သူတို့ရဲ့ အသက်အရွယ်နဲ့ ကျန်းမာရေးကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
02
ခွေးသည်မွေးပြီးနောက် 19-20 ရက်အကြာတွင်ရွက်ကြွေသွားများကြီးထွားလာသည်။ အသက် 4-5 ပတ်တွင်၊ ပထမနှင့် ဒုတိယ ရင်သားအမြှေးများသည် တူညီသောအရှည် (incisors)၊ 5-6 ပတ်အသက်အရွယ်တွင်, တတိယ incisor တူညီသည်; 8 ပတ်သားအရွယ် ခွေးပေါက်လေးများအတွက် ရွက်ကြွေမွှားများသည် အပြည့်အဝကြီးထွားလာပြီး ရွက်ကြွေသွားများသည် ဖြူပြီး ပါးလွှာကာ ထက်ထက်၊
မွေးစ 2-4 လအတွင်း၊ ခွေးပေါက်များသည် ရွက်ကြွေသွားများ တဖြည်းဖြည်း အစားထိုးစပြုလာပြီး ပထမဆုံး incisor ပြုတ်ကျလာပြီး incisors အသစ်များ ပေါက်လာသည်။ ဒုတိယနှင့်တတိယ incisors နှင့် canines ကိုအသက် 5-6 လတွင်အစားထိုးသည်; အသက် 8 လမှ 12 လအတွင်း အံသွားများအားလုံးကို အမြဲတမ်းသွားများ (permanent teeth) ဖြင့် အစားထိုးပါသည်။ အမြဲတမ်းသွားများသည် ဖြူဖွေးတောက်ပပြီး ချွန်ထက်သောအချွန်များရှိသည်။ အဝါရောင်ရှိလျှင် ကတ္တရာစေးရှိသည်ဟု ဆိုလိုသည်။
ခွေးအသက် 1.5-2 နှစ်ရှိသောအခါ၊ ပထမ mandibular incisor (incisor) ၏အထွတ်အထိပ်ကြီးသည် ဟောင်းနွမ်းသွားပြီး peak wear out ဟုခေါ်သော အထွတ်အထိပ်ငယ်ဖြင့် နီမြန်းလာသည်။ အသက် 2.5 နှစ်တွင်၊ ဒုတိယ mandibular incisor (အလယ်အံသွား) ၏ cusp ပျက်သွားသည်; အသက် 3.5 နှစ်တွင်၊ maxillary incisor ၏အထွတ်အထိပ်မှာ ဟောင်းနွမ်းသွားပြီ။ အသက် 4.5 နှစ်တွင်၊ အလယ် maxillary သွားတစ်ချောင်းသည် ဟောင်းနွမ်းသွားပြီ။ ဤသည်မှာ ခွေးငယ်၏ အဆုံးဖြစ်သည်။ ဤကာလအတွင်း သွားများပြောင်းလဲမှုသည် အစားအသောက်အချက်ထက် အသက်အချက်ကြောင့် ထိခိုက်မှုနည်းသောကြောင့် ၎င်းတို့သည် တဖြည်းဖြည်း မှားယွင်းလာသည်။
ခွေးသည် အသက် 5 နှစ်ရှိပြီဖြစ်သောကြောင့် နဖူးအောက်ပိုင်း၏တတိယမြောက်အမြှေးနှင့် ခွေးသားပေါက်မှာ အနည်းငယ်ပွန်းနေပြီး (ပြားချပ်ချပ်မဟုတ်ပါ)၊ ပထမနှင့် ဒုတိယအဖြတ်များသည် စတုဂံပုံ၊ အသက် 6 နှစ်တွင်၊ တတိယ maxillary incisor ၏ cusp သည် အနည်းငယ် ပွန်းသွားပြီး ခွေးသွားများသည် တုံးပြီး ဝိုင်းနေပါသည်။ အသက် 7 နှစ်တွင်၊ ခွေးကြီးများ၏ mandibular incisors များကို အမြစ်အထိ ဝတ်ဆင်ထားပြီး ကြိတ်ထားသော မျက်နှာပြင်သည် ဒေါင်လိုက်ဘဲဥပုံ၊ 8 နှစ်သားအရွယ်တွင်၊ ခွေးကြီးများ၏ mandibular incisors များဝတ်ဆင်ပြီး ရှေ့သို့ ရွေ့သွားသည်၊ အသက် 10 နှစ်တွင်၊ mandibular ဒုတိယ incisor ၏ဝတ်ဆင်မျက်နှာပြင်နှင့် maxillary incisor သည် longitudinal ellipse; ခွေးကြီးများသည် ယေဘူယျအားဖြင့် 10-12 နှစ်အထိ အသက်ရှင်ကြပြီး များသောအားဖြင့် သွားများ ကျွတ်ထွက်ခဲပါသည်။
ခွေးငယ်လေးသည် အသက် 16 နှစ်ရှိသောအခါတွင် ၎င်းသည် ရှည်လျားသော သက်တမ်း သို့မဟုတ် စံခွေးဟောင်းဖြစ်သည်။ အမြှေးပါးများ ပြုတ်ကျခြင်း၊ စွယ်သွားများ မပြည့်မစုံဖြစ်ပြီး အဖြစ်အများဆုံးမှာ မညီမညာသော အဝါရောင်သွားများဖြစ်သည်။ အသက် 20 နှစ်တွင် ခွေးသွားများ ပြုတ်ကျပြီး ပါးစပ်ထဲတွင် သွားများ မရှိသလောက်ပင် ဖြစ်သည်။
03
ခွေးများသည် သွားကြိတ်ရန် ခဲယဉ်းသော အရာများကို မကြာခဏ ကိုက်တတ်သည် နှင့် နှိုင်းယှဥ်လျှင် အသက်အရွယ် ကြီးရင့်မှုကြောင့် ဆုံးဖြတ်ရန် ခက်ခဲစေသည်။ ကြောင်များ၏ သွားများသည် ပုံမှန်ကြီးထွားလာပြီး အသက်ကို အဆုံးအဖြတ်ပေးရန်အတွက် အကောင်းဆုံးစံအဖြစ် နီးပါးအသုံးပြုနိုင်ပါသည်။
ကြောင်များ၏ စွယ်သွားများသည် အတော်လေး ရှည်လျား ခိုင်ခံ့ပြီး ထက်မြက်သည်။ သွားစွယ်များတွင် သွားအမြစ်နှင့် သွားထိပ်ဖျားများရှိသည်။ ပါးစပ်အပေါက်ကိုပိတ်သောအခါ၊ ခွေးပေါက်သွားများသည် အောက်သားသွားများ၏ posterolateral တွင်တည်ရှိသည်။ သွားစွယ်၏နောက်တွင် ကွာဟချက်တစ်ခုရှိသည်။ ပထမ premolar သည် အတော်လေးသေးငယ်သည်၊ ဒုတိယ premolar သည် အတော်လေးကြီးမားပြီး၊ တတိယ premolar သည် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ အပေါ်နှင့်အောက် ဆီးသွားများအားလုံးကို သွားထိပ်လေးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ အလယ်သွားထိပ်ဖျားသည် ကြီးမားပြီး ချွန်ထက်ပြီး အသားကို စုတ်ပြဲစေသောကြောင့် ကွဲသွားသောသွားများဟုလည်း ခေါ်သည်။
ကြောင်သည် မွေးပြီး 2-3 ပတ်အကြာတွင် ၎င်း၏ပထမဆုံးရင်သား incisor ကြီးထွားလာသည်။ ဒုတိယနှင့်တတိယ incisors နှင့် canines ကို 3-4 ပတ်ပတ်လည်ဖွဲ့စည်းကြသည်;
ကြောင်များသည် 3.5-4 လသားအရွယ်တွင် ရင်သားအကြိတ်များကို အစားထိုးရန်အတွက် ပထမနှင့် ဒုတိယအမြှေးပေါက်များ ပေါက်ဖွားသည်။ အသက် 4-4.5 လတွင်၊ တတိယအမြှေးပါးသည် ရင်သားကင်ဆာကို အစားထိုးရန် ကြီးထွားလာသည်။ ခွေးပေါက်ကလေးများကို အစားထိုးရန်အတွက် 5 လခန့်တွင် ကြီးထွားလာခြင်း၊
ကြောင်သည် 2 လခန့်တွင် premolar သွားများပေါက်သည်။ ဒုတိယနှင့်တတိယအရွက်ကြွေ premolar များသည် 4-6 လတွင်ကြီးထွားလာပြီးအမြဲတမ်း premolars များဖြင့်တဖြည်းဖြည်းအစားထိုးသည်။ ပထမ အံသွား သည် 4-5 လတွင်ကြီးထွားသည်။ ကြောင်များ၏ အဓိက သွားအစားထိုးသည့် သက်တမ်းမှာ 4-6 လခန့်ဖြစ်သည်။ ဤကာလအတွင်း သွားကိုက်ခြင်းကြောင့် အစာစားချင်စိတ် ဆုံးရှုံးနိုင်သည်။
ကြောင်လေးအသက် 1 နှစ်ကျော်လာတဲ့အခါ သူ့ရဲ့အောက်ပိုင်း incisors တွေ စတင်ဝတ်ဆင်လာပါတယ်။ အသက် 7 နှစ်အရွယ်တွင်၊ ကြောင်၏ခွေးသွားများသည် တဖြည်းဖြည်း အသက်ကြီးလာကာ mandibular incisors များသည် လုံးဝန်းလာသည်။ အသက် 10 နှစ်ကျော်လာတဲ့အခါ ကြောင်ရဲ့ မေးရိုးရဲ့ ရှေ့သွားတွေ ပြုတ်ကျလာတဲ့အတွက် အစားအသောက် ပြောင်းလဲမှုတွေအရ အစားအသောက်ကို ချိန်ညှိနိုင်ပါတယ်။
စာတိုက်အချိန်- မတ်-၁၀-၂၀၂၃