01

ကြောင်များနှင့် ခွေးများတွင် အရေးပေါ်သန္ဓေတားဆေး ရှိပါသလား။

နွေဦးရာသီတိုင်း၊ အရာအားလုံး ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာပြီး ဆောင်းရာသီတွင် စားသုံးသော အာဟာရများကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းပေးပါသည်။ နွေဦးပွဲတော်သည် ကြောင်များနှင့် ခွေးများအတွက် အတက်ကြွဆုံးအချိန်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့သည် တက်ကြွပြီး ခန္ဓာကိုယ်ကြံ့ခိုင်သောကြောင့် ၎င်းကို အဓိကမွေးမြူသည့်ကာလဖြစ်သည်။ ကြောင်များနှင့် ခွေးအများစုသည် ဤကာလအတွင်း estrus ခံစားရပြီး ဆန့်ကျင်ဘက်လိင်ကို မိတ်ဆုံကာ မျိုးပွားရန် ဆွဲဆောင်သည်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အတွင်းမှာ ခွေးစီးပြီး ကိုယ်ဝန်ရလာမလား၊ ကိုယ်ဝန်မရအောင် ဘယ်လိုကာကွယ်ရမလဲ၊ ခွေးမှာ အရေးပေါ်သန္ဓေတားဆေးရှိမရှိ မေးဖို့ လာလာမေးတဲ့ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ပိုင်ရှင်တော်တော်များများနဲ့ ကြုံခဲ့ရတယ်။ ကြောင် estrus ကို ထိန်းချုပ်ရန် မည်သည့်ဆေးကို အသုံးပြုရမည်နည်း။

ဤသည်မှာ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ပိုင်ရှင်အားလုံး၏ စိတ်ပျက်အားငယ်မှုအတွက် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း အဖြေတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကြောင်များနှင့် ခွေးများတွင် အရေးပေါ် သန္ဓေတားဆေးများ မပါရှိဘဲ ကြောင်များနှင့် ခွေးများတွင် estrus ကို ထိန်းချုပ်ရန်နှင့် ရှောင်ရှားရန် သင့်လျော်သော ဆေးနည်းလမ်းများ မရှိပါ။ ကြောင်နဲ့ ခွေးတွေကို ကြောင်နဲ့ ခွေးပေါက်လေးတွေ မမွေးဖို့ တွန်းအားပေး ဖျက်ချတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။

ကြောင်နဲ့ ခွေးတွေအတွက် အရေးပေါ်သန္ဓေတားဆေးလို့ ခေါ်တဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ တစ်ခါမှ မတွေ့ဖူးသေးတဲ့ အွန်လိုင်းမှာ ကြည့်ဖူးပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံတွင် ၎င်းတို့ကို တောင်ကိုရီးယားတွင် အဓိကထုတ်လုပ်သော်လည်း လက်စွဲစာအုပ်တွင် အသေးစိတ်အချက်အလက်နှင့် အခြေခံမူများကို ကျွန်ုပ်မတွေ့ခဲ့ရပါ။ ရောင်းသူနည်းပါးပြီး သတင်းအချက်အလက်မရှိသလောက် ဖြစ်သောကြောင့် ၎င်းတို့တွင် အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိမရှိ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့ကို ထိခိုက်မှုရှိမရှိ မှတ်ချက်ပေးခြင်းမရှိပါ။ သို့သော်လည်း ကြောင်နှင့် ခွေးများအတွက် ကိုယ်ဝန်စမ်းသပ်မှုအညွှန်းများကို ဖော်ပြရန် လိုအပ်နေသေးသည်ဟု ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံတွင် ကြောင်နှင့် ခွေးများအတွက် ကိုယ်ဝန်စမ်းသပ်မှုအချို့ရှိပြီး ကိုယ်ဝန်ရှိမရှိစစ်ဆေးရန် ညွှန်ကြားချက်များသည် ကိုယ်ဝန်ရပြီး 30-45 ရက်ခန့်တွင်ဖြစ်သည်။ ဤသည်ကို ယေဘုယျအားဖြင့် အသုံးမပြုပါ။ ပထမဦးစွာ၊ စမ်းသပ်ကွက်များ၏တိကျမှုသည်အလွန်မြင့်မားသည်မဟုတ်ပါ။ ဒုတိယအနေဖြင့်၊ ကြောင်နှင့်ခွေးများအတွက်ကိုယ်ဝန်ကာလသည် 60-67 ရက်ဖြစ်သည်။ ကိုယ်ဝန် ရက် 30 ကျော်ပြီးနောက်၊ ယေဘုယျအားဖြင့် ကလေးတစ်ဦးသာမရှိလျှင် ၎င်းကို အသွင်အပြင်မှ မြင်တွေ့နိုင်သည်။ ထို့အပြင် ကိုယ်ဝန် ၃၅ ရက်ဝန်းကျင်တွင် ကိုယ်ဝန်ရှိမရှိ စစ်ဆေးရန်နှင့် သန္ဓေသားမည်မျှရှိမရှိကို စစ်ဆေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ ကလေးမွေးဖွားမှုအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားရန်၊ အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေနိုင်သည့် သားအိမ်တွင်းမွေးဖွားမှုအရေအတွက် မလုံလောက်ခြင်းကြောင့် သားအိမ်တွင် မွေးဖွားခြင်းဖြစ်ပေါ်ခြင်းကို ရှောင်ရှားရန် လိုအပ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဤစမ်းသပ်စာရွက်အမျိုးအစားသည် အလွန်အသုံးမဝင်ပေ၊ ကိုယ်ဝန် ၁၀ လရှိသူများနှင့်မတူဘဲ ပထမ ၂ လကို စမ်းသပ်စာရွက်ဖြင့် ကြိုတင်သိရှိနိုင်ပါသည်။

02

ကြောင်တွေနဲ့ ခွေးတွေက estrus ကို နှိမ်နင်းနိုင်သလား။

ကြောင်များနှင့် ခွေးများ estrus ရပ်တန့်သွားသောအခါ စိတ်လှုပ်ရှားမှု၊ ထိလွယ်ရှလွယ်နှင့် ဟောင်တတ်စေရန်အတွက် အခြားသော အွန်လိုင်းနည်းလမ်းများကို အသုံးပြုနိုင်မည်လား။ အသုံးအများဆုံးနည်းလမ်းမှာ ကြောင်မ၏လိင်အင်္ဂါများကို လှုံ့ဆော်ရန် ဝါဂွမ်းတံကိုအသုံးပြုပြီး ၎င်းသည် ပေါင်းစည်းသွားပြီဟု ယူဆကာ မျိုးဥထွက်ခြင်းကို ရပ်သွားစေရန်ဖြစ်သည်။ ဤနည်းလမ်းသည် အကျိုးသက်ရောက်မှုမရှိသလောက်ဖြစ်ပြီး နေ့စဉ်ဘဝတွင် ဂွမ်းစများ ပြုတ်ကျပြီး လိင်အင်္ဂါအတွင်းသို့ ပြုတ်ကျသည့်ကိစ္စများကို ဆေးရုံများတွင် မကြာခဏကြားရပြီး ဆေးရုံတွင် ပြင်ပအရာများကို ဖယ်ရှားရန် လိုအပ်သည်။

အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန်များတွင် ၎င်းတို့၏ estrus ကိုရပ်တန့်ရန်ဆေးများရှိသည်၊ သို့သော်၎င်းတို့ကိုအသုံးပြုခဲသည်။ ဤဆေးများကို ကြောင်များနှင့် ခွေးများက estrus လုပ်ပြီး 3 ရက်အတွင်း အသုံးပြုလေ့ရှိပြီး အတွေ့အကြုံမရှိသော အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ပိုင်ရှင်များအတွက် ၎င်းတို့၏ estrus ကို အချိန်မီသိရှိရန် ခက်ခဲစေပြီး ဆေးချိန်လွတ်သွားခြင်းနှင့် ဆေးပျက်ကွက်ခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေသည်။ ဆေးသည် ကြောင်များနှင့် ခွေးများတွင် မျိုးဥထွက်ခြင်းကို တားဆီးပေးပြီး estrus ကာလကို တိုစေခြင်းဖြင့် ၎င်း၏ အာနိသင်ကို ရရှိသည်။ မျိုးဥထွက်ခြင်းကို ကာကွယ်ရန်ဆိုလျှင် 7-8 ရက်အထိ ဆက်တိုက်အသုံးပြုရန် လိုအပ်ပါသည်။ ကနဦးဆေးကို လွဲချော်ပြီး estrus ရာသီကို တိုစေလိုပါက ရက် 30 ဆက်တိုက် အသုံးပြုရန် လိုအပ်ပါသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ပိုင်ရှင် အနည်းငယ်သည် ဤ estrus နှိမ်နင်းဆေးများအကြောင်း ကြားသိရခြင်းမှာ ဆုံးရှုံးမှုထက် အမြတ်များသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များကို ပိုးမသတ်ရခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ မျိုးပွားရန်ဖြစ်သည်။ ကြောင် သို့မဟုတ် ခွေးပေါက်လေးမွေးရန် အစီအစဉ်မရှိပါက ဖျားနာပြီး ပိုးမသတ်ရန် အန္တရာယ်ရှိရန် မလိုအပ်ပါ။ သို့သော် အထက်ဖော်ပြပါ estrus ကို တားစီးသော ဆေးဝါးများသည် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်၏ မျိုးပွားမှုစနစ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်ပြီး သားအိမ်နှင့် သားအိမ်ဆိုင်ရာ ရောဂါအချို့ကို ဖြစ်စေကာ ကျန်းမာရေးနှင့် မညီညွတ်သော ခွေးပေါက်လေးများနှင့် ကြောင်များကို မွေးဖွားပေးနိုင်သည်။ ထို့အပြင် ကြောင်များနှင့် ခွေးများတွင်လည်း ရင်သားရောဂါ ဖြစ်ပွားစေပါသည်။ ဆီးချိုရောဂါနှင့် အသည်းရောဂါရှိသော အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များကို စားသုံးခြင်းမပြုရန် တားမြစ်ပါက ရောဂါယိုယွင်းလာနိုင်သည်။ အတိအကျပြောရသော် ဆေးဝါးများ၏ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများသည် ၎င်းတို့ကို တိုက်ရိုက် ပိုးသတ်ခြင်းထက် တိုက်ရိုက် ပိုးသတ်ခြင်းထက် ခွေးနှင့် ကြောင်များကို နှိမ်နှင်းရန် ဆေးရုံမရှိသလောက် နည်းပါးသော ဆေးဝါးများကို အသုံးမပြုသလောက် ဖြစ်နေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။

03

ကြောင်နှင့် ခွေး ကိုယ်ဝန်တားနည်း

အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ပိုင်ရှင်တွေက ဂရုမစိုက်တဲ့အခါ ကြောင်တွေ၊ ခွေးတွေက estrus မှာ မတော်တဆ မိတ်လိုက်ကြတာ များတယ်။ အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန်ပိုင်ရှင်များသည် မစီစဉ်ဘဲ မိတ်လိုက်မိပါက ဘာလုပ်သင့်သနည်း။ ပထမဆုံးအနေနဲ့ တခြားသူရဲ့ပိုင်ရှင်ကို မပြောနဲ့ ခွေးထီးတစ်ကောင်ကို အပြစ်မတင်ပါနဲ့။ တကယ်တော့ ဒီလိုမျိုးအရာတွေကို လူတွေက ထိန်းချုပ်လို့မရပါဘူး။ estrus ကာလအတွင်းတွင်၊ ကြောင်နှင့် ခွေးမ သည် ကြောင်နှင့် ခွေးထီးတို့ထံ တက်ကြွစွာ ချဉ်းကပ်မည်ဖြစ်ပြီး အရာအားလုံးသည် သဘာဝအတိုင်း ဖြစ်သွားသည်။ သို့သော်၊ အထူးသဖြင့် အတွေ့အကြုံရှိပြီး ကျွမ်းကျင်မှုမရှိသော ကျွန်ုပ်တို့၏အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များအတွက် အောင်မြင်သောမွေးမြူရေးဖြစ်နိုင်ခြေမှာ အလွန်မြင့်မားခြင်းမရှိသောကြောင့် တစ်ကြိမ်တည်းတွင် ကိုယ်ဝန်ရရှိရန် ဖြစ်နိုင်ခြေ အလွန်နည်းပါးပါသည်။ အကြိမ်များစွာ၊ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များသည် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်တွင် ကလေးမွေးရန် အမျိုးမျိုးသော ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် အခွင့်အလမ်းများကို ဖန်တီးနိုင်သည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ မျှော်လင့်ထားပြီး တစ်ကြိမ်တည်းတွင် အောင်မြင်ရန် ခက်ခဲစေသည်။ ထို့ကြောင့် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ပိုင်ရှင်များသည် မိခင်ခွေးနှင့်ကြောင် မတော်တဆမိတ်လိုက်သည်ကိုတွေ့သောအခါ စိတ်အေးအေးထားပြီး စိတ်မရှည်သင့်ပါ။

စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာကိုဖြေရှင်းပြီးနောက်၊ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချရန်အတွက်အတုဖျက်ချရန်လိုအပ်သည်ရှိမရှိစဉ်းစားရန်လိုအပ်သည်။ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များအတွက် ကိုယ်ဝန်ရပ်စဲခြင်းသည် အဓိကဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများလည်း သိသာထင်ရှားပါသည်။ ထို့ကြောင့် အစောပိုင်းအဆင့်များတွင် ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချရန် သို့မဟုတ် ကိုယ်ဝန်ရရန် သတိပြုရန် မကြာခဏ တုံ့ဆိုင်းနေတတ်သည်။ အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန် ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျခြင်းဟူ၍ သုံးမျိုးရှိသည်- အစောပိုင်း၊ အလယ်အလတ်နှင့် နှောင်းပိုင်း။ ကိုယ်ဝန်အစောပိုင်းရပ်စဲခြင်းသည် များသောအားဖြင့် မိတ်လိုက်သည့်ကာလပြီးဆုံးပြီးနောက် 5-10 ရက်အကြာတွင် ဖြစ်ပေါ်တတ်သည် (ရိုးရိုးရှင်းရှင်းအတွက်၊ မိတ်လိုက်မည့်ရက်ကို 10 ရက်ဝန်းကျင်ဟု တွက်ချက်သည်)။ corpus luteum ကိုပျော်စေရန်အတွက် အရေပြားအောက်ထိုးဆေးသည် 4-5 ရက်ကြာတတ်သည်။ တချို့နေရာတွေမှာ တစ်ခါထိုးတယ်လို့ကြားပေမယ့် ဘာဆေးသုံးလဲမသိဘူး။ လောလောဆယ် ဆေးနာမည်နဲ့ ညွှန်ကြားချက်ကို မတွေ့ရသေးပါ။ အလယ်အလတ်အဆင့်တွင် ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခြင်းကို များသောအားဖြင့် မိတ်လိုက်ပြီးနောက် ရက်ပေါင်း 30 ကြာပြီးနောက် ကိုယ်ဝန်ကို အာထရာဆောင်းဖြင့် အတည်ပြုပြီးနောက် ကုသမှု စတင်သည်။ ဆေးသည် ကိုယ်ဝန်ဖျက်ဆေးနှင့် အတူတူပင်ဖြစ်သော်လည်း ဆေး၏ကြာချိန်ကို 10 ရက်အထိ တိုးပေးရမည်ဖြစ်သည်။

နောက်ပိုင်းအဆင့်တွင် ကိုယ်ဝန်ရပ်စဲရခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ကိုယ်ဝန်ကို ရှောင်ရှားရန်မဟုတ်ဘဲ အချို့သောမိခင်ရောဂါများကြောင့် သို့မဟုတ် ဆေးကြောင့်ဖြစ်ရသည့် ခွေးကလေးတွင် ပုံပျက်သွားနိုင်ခြေရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဒီအချိန်မှာ သန္ဓေသားလေးဟာ အသက်တော်တော်ကြီးနေပြီဖြစ်ပြီး ရိုးရိုးကိုယ်ဝန်ပျက်ကျနိုင်ခြေဟာ သာမန်ထွက်ရှိမှုထက် ပိုများနေတာကြောင့် ဒီအခြေအနေကို တတ်နိုင်သမျှ ရှောင်ရှားနိုင်အောင် ကြိုးစားသွားမှာပါ။