Dog Renal Failure ကို ထပ်မံဆွေးနွေးခြင်း။
- ရှုပ်ထွေးသော ကျောက်ကပ်ပျက်ခြင်း၊
လွန်ခဲ့သည့် 10 ရက်အတွင်း ခွေးနှစ်ကောင်သည် ပြင်းထန်သော ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာချို့ယွင်းမှုကို ခံစားခဲ့ရပြီး တစ်ကောင်မှာ ကျန်ခဲ့ပြီး အခြားအိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ပိုင်ရှင်မှာ ၎င်းအား ကုသရန် ကြိုးစားနေဆဲဖြစ်သည်။ စူးရှသောကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာချို့ယွင်းမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ကျွန်ုပ်တို့အလွန်ရှင်းလင်းရခြင်းအကြောင်းရင်းမှာ ပထမဇီဝဓာတုစမ်းသပ်မှုအတွင်း အသည်းနှင့်ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာညွှန်ကိန်းများသည် အလွန်ကျန်းမာနေပြီး ခန္ဓာကိုယ်တွင် ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်သည့်လက္ခဏာမပြသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ 1-2 ရက်စစ်ဆေးမှုပြီးနောက်, ခန္ဓာကိုယ်သည်ရုတ်တရက်မသက်မသာခံစားရ, အစာစားချင်စိတ်လျော့နည်း, ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအားနည်းခြင်းနှင့်စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာထုံထိုင်း။ ထို့နောက် ဆေးရုံသွားစစ်သည့် သုံးရက်မြောက်နေ့တွင် ကျောက်ကပ်ညွှန်ကိန်းများသည် ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်မှုကို သိသာထင်ရှားစွာပြသခဲ့ပြီး အသည်းညွှန်းကိန်းများလည်း တိုးလာသည်။ များမကြာမီ၊ ရက်အနည်းငယ်အတွင်း အခြားအရေးကြီးသော ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါရောဂါများဖြစ်သည့် uremia၊ နှလုံးရောဂါနှင့် အသည်းဦးနှောက်ရောင်ရောဂါတို့သည် တစ်ခုပြီးတစ်ခုပေါ်လာသည်။ ဒီရောဂါတွေထဲက တစ်ခုခုက ခွေးတွေကို သေစေနိုင်ပါတယ်... ကျောက်ကပ်ပျက်တာက ဘာကြောင့် အရမ်းကြောက်စရာကောင်းတာလဲ။ ကျောက်ကပ်ပျက်ပြီးရင် မျှော်လင့်ချက်ရှိသေးလား။
ခွေးများတွင် ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်ခြင်းဆိုတာဘာလဲ။ ပထမဦးစွာ ကျောက်ကပ်ရောဂါသည် တစ်ခုတည်းသောရောဂါမဟုတ်သော်လည်း ကျောက်ကပ်ကျန်းမာရေးနှင့် လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုကျဆင်းခြင်းဆိုင်ရာ ရောဂါတုံ့ပြန်မှုများစွာအတွက် စုပေါင်းဝေါဟာရဖြစ်သည်။ ကျန်းမာသောကျောက်ကပ်သည် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိ အရည်များကို ထိန်းညှိပေးခြင်း၊ သွေးနီဥများထုတ်လုပ်ရန်အတွက် လိုအပ်သော ဟော်မုန်းများထုတ်လွှတ်ခြင်း၊ ဇီဝဖြစ်စဉ်အဆိပ်အတောက်များကို ရှင်းလင်းခြင်းနှင့် အထွေထွေလျှပ်စစ်ဓာတ်မျှတမှုကို ထိန်းသိမ်းပေးခြင်းတို့အတွက် တာဝန်ရှိပါသည်။ ကျောက်ကပ်မှာ ပြဿနာရှိတဲ့အခါ ဒီလုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို ထိထိရောက်ရောက် မလုပ်ဆောင်နိုင်တာကြောင့် ကျောက်ကပ်အားနည်းခြင်းဟာ သွေးအားနည်းခြင်း၊ အီလက်ထရောနစ်မညီမျှခြင်း၊ အက်စစ်ဓာတ်များခြင်း၊ အယ်ကာလီယိုစီးခြင်းနဲ့ uremia တို့ကို ဖြစ်စေတတ်ပါတယ်။
ခွေးကျောက်ကပ်ပျက်ခြင်းကို စူးရှသောကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာချို့ယွင်းမှုနှင့် နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာချို့ယွင်းမှုဟူ၍ ခွဲခြားနိုင်သည်။ စူးရှသောကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်ခြင်း၏ အဖြစ်အများဆုံးအကြောင်းရင်းမှာ အဆိပ်အတောက်များ စားသုံးမိခြင်းကြောင့် သို့မဟုတ် ရောဂါပိုးဝင်ခြင်းများနှင့် ဆက်စပ်နေပြီး နာရီအနည်းငယ်အတွင်း ကျောက်ကပ်လုပ်ငန်းဆောင်တာ ရုတ်တရက် ကျဆင်းသွားနိုင်သည်။ စူးရှသောကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်အများစုသည် ဆေးမှတ်တမ်းများမှတစ်ဆင့် ဆုံးဖြတ်နိုင်သော မှားယွင်းသောဆေးဝါးမဟုတ်ပါက ရောဂါ၏အကြောင်းရင်းကို ဖော်ထုတ်ရန်ခက်ခဲပါသည်။ နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်မှု သည် ကျောက်ကပ်လုပ်ငန်းဆောင်တာများ ဆက်တိုက်ကျဆင်းသွားသဖြင့် ရက်သတ္တပတ်၊ လများ သို့မဟုတ် နှစ်များအထိ ကြာရှည်စွာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင်၊ ၎င်း၏အစိတ်အပိုင်းအများစုသည် အသက်အရွယ်ကြီးရင့်မှုနှင့် တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေပြီး တရုတ်နိုင်ငံတွင် အန္တရာယ်ရှိသောပစ္စည်းများကို ရေရှည်စားသုံးခြင်း သို့မဟုတ် သိပ္ပံနည်းကျမဟုတ်သော အစာကျွေးခြင်းအလေ့အထများသည်လည်း ဆက်စပ်နေပါသည်။ နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်ခြင်း၏အကြောင်းရင်းကိုဆုံးဖြတ်ရန်ပိုမိုခက်ခဲသည်။ ကျောက်ကပ်သည် ၎င်း၏လုပ်ငန်းဆောင်တာ၏ 75% ထက်ပို၍ ဆုံးရှုံးသွားမှသာ ဓာတ်ခွဲခန်းတွင် လက္ခဏာများပေါ်လာမည်ဖြစ်သည်။ အစားအသောက်တစ်ခုခုကို တစ်နှစ်လောက်စားပြီးရင် ဘာပြဿနာမှ ရှိလာမှာမဟုတ်ဘူး။ 1 နှစ်နှင့် 1 ရက်ကြာသောအခါတွင် ကျောက်ကပ်သည် အရေအတွက်မှ အရည်အသွေးသို့ ယိုယွင်းသွားကာ ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်ပါသည်။
- ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းမှုကို ဖြစ်စေသော အကြောင်းအရင်းများ
ကျောက်ကပ်ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေသည့် မည်သည့်အကြောင်းကြောင့်မဆို ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ အသေးစိတ်သိရလျှင် အကြောင်းရင်းများကို အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် အောက်ပါအချက်များကို ပိုင်းခြားနိုင်ပါသည်။
1- အိုမင်းရင့်ရော်မှုသည် အားနည်းနေသော မျက်နှာနှင့် ခံနိုင်ရည်ရှိမှုကို ထင်ရှားစေရုံသာမက ကလီစာဆဲလ်အသစ်ပြန်လည်ပြုပြင်ခြင်း၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို ကျဆင်းစေပြီး ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများ၏ လုပ်ဆောင်မှုကို တဖြည်းဖြည်း အားနည်းစေသည်။ ဤသည်မှာ ပြင်ပအကြောင်းတရားများကြောင့်မဟုတ်ဘဲ နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်ခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းဖြစ်သည်။ သက်ကြီး ခွေးများအကြောင်း ယခင်ဆောင်းပါးများတွင်၊ သက်ကြီး ခွေးများတွင် နှလုံးနှင့် ကျောက်ကပ်ရောဂါများသည် အသက်ကြီးသော ခွေးများတွင် သေဆုံးမှု အများဆုံး အကြောင်းရင်းဖြစ်ကြောင်း မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။
2- မွေးရာပါ ဖွံ့ဖြိုးမှု သို့မဟုတ် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ ပြဿနာများ၊ ပုံမှန်မဟုတ်သော ကျောက်ကပ်ဖွံ့ဖြိုးမှု၊ ကျောက်ကပ်အရည်ကြည်များ သို့မဟုတ် မွေးစတွင် ကျောက်ကပ်တစ်ခုသာ ရှိခြင်းသည် ကျောက်ကပ်အတွက် ကြီးမားသော ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်စေနိုင်ပြီး ၎င်းတို့အားလုံးသည် ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းမှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
3- ဘက်တီးရီးယားပိုးမွှားများ၊ ကူးစက်ရောဂါများစွာနှင့် ဘက်တီးရီးယားများသည် ကျောက်ကပ်ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်နိုင်ပြီး ကျောက်ကပ်ဆဲလ်များကို ပျက်စီးစေသည်။ အများစုမှာ ညစ်ညမ်းသောရေနှင့် ညစ်ပတ်သောရေထဲတွင် ရေကူးခြင်း သို့မဟုတ် အပြင်ဘက်ရှိ တောရိုင်းပတ်ဝန်းကျင်မှ ညစ်ညမ်းသောရေများကို သောက်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ရသည်။ ဤဘက်တီးရီးယား သို့မဟုတ် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများသည် များသောအားဖြင့် ကျောက်ကပ်ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် ဆဲလ်များပျက်စီးခြင်းကို ဖြစ်စေပြီး နောက်တွင် ကျောက်ကပ်လုပ်ဆောင်မှု အားနည်းလာခြင်း၊ ဖိအားများလာခြင်းနှင့် နောက်ဆုံးတွင် ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်ခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။
4- Nephrotoxicity သည် တရုတ်နိုင်ငံတွင် ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်ခြင်း၏ အဖြစ်အများဆုံး အကြောင်းရင်းဖြစ်ပြီး အဆိပ်သင့်သော အရာများသည် ကျောက်ကပ်ဆဲလ်များကို ပျက်စီးစေနိုင်သည်။ ခွေးများသည် အအေးမိခြင်း နှင့် လီလီများကဲ့သို့ အဆိပ်သင့်စေသော အစားအစာများကို စားသောအခါ အစားအစာများစွာသည် ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်ပြီး ၎င်းကို ကုသရန် ဆေးဝါးပင်မရှိပါ ။ ဆေးဝါးအများအပြားသည် အအေးမိဆေးများနှင့် gentamicin ကဲ့သို့သော ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာချို့ယွင်းမှုကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ကျောက်ကပ်ရောဂါကို သတိထားကုသသင့်သည် သို့မဟုတ် ကျောက်ကပ်မလုံလောက်မှုအတွက် ဆေးဝါးညွှန်ကြားချက်များ၏ ထက်ဝက်ထက်မနည်းကို သတိပေးထားသည်။
5- ကာလတို ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်ခြင်း၊ ဆက်တိုက်ဝမ်းလျှောခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ ပူလောင်ခြင်း၊ ကြီးမားသောသွေးထွက်ခြင်း၊ ဝမ်းချုပ်ခြင်း အစရှိသည်တို့ ဖြစ်သည်။
- စူးရှသော နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်ခြင်း၊
ပြင်းထန်သော နှင့် နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်မှု နှစ်မျိုးလုံးသည် ခွေးများ၏ အသက်ကို ခြိမ်းခြောက်နိုင်သော အလွန်ပြင်းထန်သော ရောဂါများဖြစ်သည်။ စူးရှသောကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်မှုသည် ရက်အနည်းငယ်အတွင်း သေဆုံးနိုင်သော်လည်း ကောင်းသောအချက်မှာ မှန်ကန်သောကုသမှုဖြင့် ကံကောင်းခြင်းမှာ ပြီးပြည့်စုံသော ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာစေရန် ပို့ဆောင်ပေးနိုင်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်မှုသည် ကာလတိုအတွင်း သိသာထင်ရှားသော လက္ခဏာများ မပြနိုင်သော်လည်း ရောဂါကြီးထွားမှုမှာ ရပ်တန့်နေပြီး လုံးဝမပျောက်ကင်းနိုင်ပါ။ ၎င်းသည် ကျောက်ကပ်၏လုပ်ငန်းဆောင်တာ လုံးဝဆုံးရှုံးခြင်းမှသာလျှင် ထိန်းသိမ်းနိုင်ပြီး ဘဝအရည်အသွေးကို တာရှည်စေနိုင်သည်။
International Renal Association (IRIS) ၏ အဆိုအရ နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်ခြင်းကို အဆင့်လေးဆင့် ခွဲခြားထားသည်။ အဆင့်ပိုမြင့်လေ၊ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များ ရောဂါလက္ခဏာများ ပိုမိုခံစားရလေ၊ စောစီးစွာ ကုသမှုခံယူလေလေ၊ ၎င်းတို့၏ သက်တမ်း ပိုရှည်လေဖြစ်သည်။ အသင်း၏စာရင်းအင်းများအရ နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်ပထမအဆင့်တွင် ခွေးများ၏ပျမ်းမျှရှင်သန်ချိန်သည် ရက်ပေါင်း 400 ထက်ကျော်လွန်ကာ ဒုတိယအဆင့်တွင် ပျမ်းမျှရှင်သန်ချိန်သည် ရက် 200-400၊ တတိယအဆင့်သည် ရက်ပေါင်း 100-200 နှင့် အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သည်။ စတုတ္ထအဆင့်တွင်အချိန်သည် 14-80 ရက်သာရှိသည်။ အမှန်တကယ်တွင်၊ ရောဂါများကို စောစီးစွာရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းနှင့် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ပိုင်ရှင်များ၏ သိပ္ပံနည်းကျပြုစုစောင့်ရှောက်မှုသည် အသက်တာရှည်မှုအတွက် အဆုံးအဖြတ်ပေးသည့်အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။ ကျောက်ကပ်ဆေးခြင်းအပြင်၊ ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်ခြင်းအတွက် တိကျသောဆေးဝါးကုသမှုမရှိသောကြောင့် ခွဲခြားမထားသောဆေးဝါးများ၏ရလဒ်သည် ရောဂါဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အမှန်တကယ် အရှိန်မြှင့်နိုင်ပါသည်။
စောစီးစွာသိရှိရန် အရေးကြီးသောကြောင့် ကျောက်ကပ်ပျက်ခြင်း၏လက္ခဏာများမှာ အဘယ်နည်း။ နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ပျက်ကွက်ရခြင်း၏အကြောင်းရင်းမှာ ၎င်း၏ကနဦးလက္ခဏာများသည် အလွန်ထင်ထင်ရှားရှားမရှိသောကြောင့်ဖြစ်ပြီး ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုသည် ဆီးအိမ်အတွင်း ဆီးတိုးခြင်းနှင့် ဆီးထွက်နည်းခြင်းကဲ့သို့သော မတော်တဆအချက်များဖြင့် လိုက်ပါသွားလေ့ရှိသည်။ ဥပမာ၊ သွေးထဲတွင် ပိုတက်စီယမ်ပါဝင်မှု ကျဆင်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော စနစ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အားနည်းခြင်းနှင့် စိတ်ထုံထိုင်းခြင်း၊ ဥပမာအားဖြင့်၊ မကြာခဏ အော့အန်ခြင်းနှင့် ရံဖန်ရံခါ ဝမ်းလျှောခြင်း၊ အခြေအနေပိုဆိုးလာသည်နှင့်အမျှ ဆီးတွင်သွေးပါခြင်း၊ ငိုက်မျဉ်းခြင်းနှင့် ထုံထိုင်းခြင်း၊ သွေးအားနည်းခြင်းနှင့် သွားဖုံးဖျော့ခြင်း၊ ခံတွင်းအနာများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်ခြင်း၊ သိသိသာသာ ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်အပေါ် ဦးနှောက်ထိန်းချုပ်မှု အားနည်းလာခြင်း၊ မတည်မငြိမ် လမ်းလျှောက်ခြင်း၊ အစာစားချင်စိတ် လျော့နည်းခြင်း၊ သိသိသာသာ အလွန်အကျွံ ဆီးသွားခြင်း၊
အထက်ဖော်ပြပါ လက္ခဏာများကို ခံစားရပြီးနောက်၊ သင့်အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်အား ဇီဝဓာတုစမ်းသပ်မှုပြုလုပ်ရန် အတော်လေးကောင်းမွန်သော နီးစပ်ရာဆေးရုံသို့ ချက်ချင်းပို့ဆောင်ပါ။ creatinine၊ ယူရီးယားနိုက်ထရိုဂျင်နှင့် phosphorus ကဲ့သို့သော ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ ညွှန်ကိန်းများ ပါ၀င်ရမည့် အချက် ၁၆ ချက် သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပိုသော ဇီဝဓာတုစမ်းသပ်မှုကို ပြုလုပ်ရန် ယေဘုယျအားဖြင့် အကြံပြုထားသည်။ အသည်းနှင့် ကျောက်ကပ်တို့သည် မကြာခဏ အတူတကွ ဖွံ့ဖြိုးလာသောကြောင့် အသည်းညွှန်းကိန်းများကို စစ်ဆေးရန်လည်း အရေးကြီးပါသည်။ စစ်ဆေးမှုရလဒ်များကို အခြေခံ၍ ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းမှု၏ သဘောသဘာဝကို ဆုံးဖြတ်ပါ၊ ကျောက်ကပ်ပျက်ခြင်း၏ အကြောင်းရင်းကို တတ်နိုင်သမျှ ဖော်ထုတ်ရန် ကြိုးစားပြီးနောက် ပစ်မှတ်ထားသော ကုသမှုကို ခံယူပါ။ တင်းတင်းကြပ်ကြပ် တင်းတင်းကြပ်ကြပ် ကြပ်ကြပ် ချုပ်ကိုင်ပြီးမှ အသက်နှင့် အစားအသောက်ကို တင်းကြပ်စွာ ထိန်းပါ ၊ ဤနည်းဖြင့်သာ ရောဂါ၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို တတ်နိုင်သမျှ နှောင့်နှေးစေပြီး ဘဝ၏ အရည်အသွေးကို တိုးမြင့်စေပါသည်။
စာတိုက်အချိန်- မေလ-၀၆-၂၀၂၄